سنگ کلیه از مواد موجود در ادرار تشکیل میشود و از بدن خارج میشود. سنگ کوچک ممکن است بدون ایجاد علائم خاصی عبور کند.

 اگر یک سنگ به میزان بیش از ۵ میلیمتر رشد کند، میتواند منجر به انسداد مجرای ادراری شود که درد در قسمت پشت و شکم ایجاد میکند. این درد که کولیک یا قولنج کلیوی نام دارد، به صورت درد عودکنندهای است که هر 20 تا 60 دقیقه تکرار میشود. همچنین خون ادراری، استفراغ و ادرار دردناک ممکن است اتفاق افتد.

اکثر سنگها به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی شکل میگیرند. عوامل خطر شامل چاقی، دیابت، کم تحرکی، غذاهای پروتئینی، نمک، قهوه، شکلات، پرکاری غد پاراتیروئید  نقرس و نوشیدن مایعات ناکافی است

 سنگها در کلیه به خاطر غلظت بالای مواد معدنی در ادرار تشکیل میشوند. سنگها به طور معمول براساس موقعیت آنها طبقه بندی میشوند. سنگ کلیه، سنگ مجاری)حالب( و سنگ مثانه.

  طبقه بندی دیگر بر اساس مادهای است که سنگ از آن تشکیل میشود: اگزالات کلسیم، اسیداوریک، سنگ عفونی، سیستین.

اغلب بیماران معمولاً در دهه سوم تا ششم زندگی مبتلا به سنگهای کلیه میشوند. به طور کلی سنگهای کلیه در مردان دو-سه برابر زنان است،

علایم و نشانه ها:

نشانه بارز سنگی که باعث انسداد مجرای ادرار شده باشد، درد مبهم و ناگهانی است که از پشت و پهلو به کشاله ران و حتی اندام تناسلی کشیده میشود. این درد، به نام کولیک کلیوی، به عنوان یکی از شدیدترین انواع درد شناخته شده است و بادرد زایمان مقایسه میشود.

کولیک کلیوی ناشی از سنگ کلیه اغلب با فوریت در ادرار، بیقراری، ادرار خونی، تعریق، حالت تهوع و استفراغ همراه است و ناشی از انقباض عضلات مجرای ادراری است که تلاش میکند سنگ را خارج کند.

بروز علایمی مانند  ایجاد حالت تهوع و استفراغ سوزش هنگام دفع ادرار،تغییر رنگ غیرعادی ادرار )صورتی، قرمز یا قهوهای( احساس درد شدید در ناحیه پشت، پهلو و لگن، تکرر ادرار )افزایش تعداد دفعات ادرار( کم شدن غیرعادی حجم ادرار و تب و لرز از نشانه های این بیماری است.

از دلایل ایجاد سنگ کلیه: کمبود مصرف مایعات،چاقی و کم تحرکی،مصرف بیش از حد پروتئین حیوانی، نمک، ویتامین ث، نوشابه های گازدار، دلستر، قهوه، شکلات و آجیل بیماریهای زمینه ای از جمله پرکاری پاراتیروئید )که باعث دفع بیش از حد کلسیم از ادرار میشود(، غلظت بالای گزالات در ادرار )هیپراگزالوری اولیه(، بیماریهای التهابی روده، بیماری ژنتیک سیستینوری و اسیدوز لوله های کلیوی،اگر یک یا چند مورد از علائم ذکر شده را در خود مشاهده میکنید، باید به پزشک متخصص کلیه و مجاری ادراری مراجعه کنید

دکتر محمدمهدی حسینی

عضو هیات علمی گروه یورولوژی